Я нарадзіўся ў 1946 годзе. Некалькі гадоў назад я атрымаў паўторнае пасведчанне аб нараджэнні, у якім у графах «Імя па бацьку» і «Месца нараджэння» стаяць прочыркі. У консульстве ў мяне такое пасведчанне не прынялі. Ці можна атрымаць пасведчанне аб нараджэнні, у якім будуць указаны месца нараджэння і маё імя па бацьку?
Паўторнае пасведчанне аб нараджэнні Вам было выдадзена ў строгай адпаведнасці з патрабаваннямі заканадаўства Рэспублікі Беларусь. Згодна пункту 78 Палажэння аб парадку рэгістрацыі актаў грамадзянскага стану і выдачы дакументаў і (або) даведак органамі, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 14 снежня 2005 г. № 1454 «Аб парадку арганізацыі работы з грамадзянамі ў органах, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, па выдачы даведак або іншых дакументаў, якія ўтрымліваюць пацвярджэнне фактаў, якія маюць юрыдычнае значэнне» паўторныя пасведчанні аб рэгістрацыі актаў грамадзянскага стану выдаюцца органамі загса і архівамі органаў загса на падставе запісаў актаў і запісаў з метрычных кніг. Гэта значыць, што калі ў запісе акта грамадзянскага стану, на падставе якога выдаецца паўторнае пасведчанне, адсутнічаюць неабходныя звесткі, то ў бланку пасведчання ставяцца прочыркі. Паколькі форма запісу акта аб нараджэнні за 1946 год не прадугледжвала графы «Імя па бацьку дзіцяці» і «Месца нараджэння дзіцяці», то і ў вашым пасведчанні аб нараджэнні адсутнічаюць дадзеныя звесткі.
Разам з тым, дзеючым заканадаўствам прадугледжана права зацікаўленай асобы звярнуцца з заявай аб унясенні дапаўненняў у запіс акта аб нараджэнні ў сувязі з адсутнасцю ў запісе акта граф «Імя па бацьку» і «Месца нараджэння». Для гэтага трэба звярнуцца з пісьмовай заявай у аддзел загса па месцы жыхарства заяўніка або па месцы захоўвання запісу акта грамадзянскага стану.
Дакументамі, якія пацвярджаюць месца нараджэння, могуць быць пашпарт, пасведчанне аб заключэнні шлюбу, звесткі аб месцы жыхарства бацькоў у запісе акта нараджэнні і другія дакументы, якія пацвярджаюць наяўнасць падстаў для ўнясення звестак.
Пасля ўнясення дапаўненняў у запіс акта аб нараджэнні Вам будзе выдадзена новае пасведчанне аб нараджэнні.
За ўнясенне змяненняў, дапаўненняў, выпраўленняў у запіс акта грамадзянскага стану, уключаючы выдачу паўторнага пасведчання, выплачваецца дзяржаўная пошліна ў памеры 1 базавай велічыні.
Прызнаюцца ці сапраўднымі акты грамадзянскага стану, учыненыя па рэлігійных абрадах да адукацыі органаў загса?
Заканадаўствам вызначана, што рэлігійныя абрады, якія тычацца пытанняў шлюбу і сям'і, прававога значэння не маюць.
Разам з тым, гэта норма не распаўсюджваецца на рэлігійныя абрады, якія адбыліся да ўтварэння або аднаўлення органаў, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, і атрыманыя ў іх пацвярджэнне дакументы аб нараджэнні, заключэнні шлюбу, скасаванні шлюбу і смерці.
Такім чынам, акты грамадзянскага стану, састаўленныя па рэлігійных абрадах да стварэння або аднаўлення органаў запісу актаў грамадзянскага стану, прыраўноўваюцца да актаў грамадзянскага стану, састаўленных у органах запісу актаў грамадзянскага стану ў адпаведнасці з заканадаўствам, якое дзейнічала на момант іх учынення. Яны маюць юрыдычную сілу і прызнаюцца дзяржавай.
Архіўны фонд запісаў актаў грамадзянскага стану ўсіх відаў па Бераставіцкім раёне Гродзенскай вобласці Рэспублікі Беларусь захаваны з 1945 года па цяперашні час.
Метрычныя кнігі ўсіх відаў, складзеныя культавымі ўстановамі Бераставіцкага раёна Гродзенскай вобласці, перададзены на захоўванне ў ГУ “Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі ў г. Гародня” (230005, вул. Гаспадарчая, 21, г. Гродна Гродзенскай вобласці Рэспублікі Беларусь).
Для прадстаўлення ў натарыяльную кантору неабходная даведка аб пацвярджэнні сваяцтва ў дачыненні бацькі. Прозвішча ў мяне мянялася двойчы. Якую даведку я магу атрымаць у загсе ў гэтым выпадку? Якія дакументы неабходна прадставіць, как атрымаць даведку?
Пры змяненні прозвішча ў выпадках заключэння шлюбу, скасавання шлюбу або перамены імені, органы загса па месцы дзяржаўнай рэгістрацыі дадзеных актаў грамадзянскага стану выдаюць адпаведныя даведкі:
- даведка, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта аб заключэнні шлюбу;
- даведка, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта аб скасаванні шлюбу;
- даведка, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта аб перамене прозвішча, уласнага імені, імені па бацьку.
Даведкі, якія ўтрымліваюць звесткі з запісаў актаў аб заключэнні шлюбу, скасаванні шлюбу, перамены прозвішча, уласнага імені, імені па бацьку, выдаюцца грамадзянам, у дачыненні якіх састаўлены адпаведныя запісы актаў. Акрамя таго, даведкі могуць выдавацца прадстаўнікам грамадзян, якія маюць права на атрыманне такога дакумента, па даверанасці, выдадзенай ва ўстаноўленым парадку.
Для атрымання даведак трэба звярнуцца з заявай у аддзел загс, архіў органаў загса па месцы захоўвання адпаведнага запісу акта, або ў аддзел загс па месцы жыхарства. У выпадку адсутнасці запісу акта ў органе загса, у які звярнуўся грамадзянін, заява аб выдачы даведкі накіроўваецца ў той орган загса, у якім захоўваецца адпаведны запіс акта.
Пры звароце ў орган загса з заявай аб выдачы даведкі Вам трэба мець дакумент, які сведчыць асобу (пашпарт), а ў выпадку змянення прозвішча або іншых даных – дакумент, які пацвярджае іх змяненне.
Тэрмін выдачы даведкі, якая ўтрымлівае звесткі з запісу акта грамадзянскага стану, - 3 дня з дня падачы заявы пры наяўнасці адпаведнага запісу акта грамадзянскага стану, пры неабходнасці правядзення спецыяльнай праверкі – 15 дзён, пры адсутнасці такога запісу – 1 месяц.
Тэрмін дзеяння даведкі – 1 год.
Дзяржаўная пошліна за выдачу даведак, якія ўтрымліваюць звесткі з запісаў актаў грамадзянскага стану, не ўплачваецца.
Ці трэба перакладаць пячаткі на дакументах, калі сам дакумент на рускай мове, а пячатка на замежнай?
Артыкул 197 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і вызначае, што рэгістрацыя актаў грамадзянскага стану ажыццяўляецца на дзяржаўных мовах Рэспублікі Беларусь, якімі з'яўляюцца руская і беларуская.
Палажэннем аб парадку рэгістрацыі актаў грамадзянскага стану і выдачы дакументаў і (або) даведак органамі, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 14 снежня 2005 г. № 1454 «Аб парадку арганізацыі работы з грамадзянамі ў органах, якія рэгіструюць акты грамадзянскага стану, па выдачы даведак або іншых дакументаў, якія ўтрымліваюць пацвярджэнне фактаў, якія маюць юрыдычнае значэнне» вызначана:
- дакументы, якія сведчаць асобу, выдадзеныя кампетэнтнымі органамі замежных дзяржаў на замежнай мове, прымаюцца органам загса пры ўмове іх перакладу на адну з дзяржаўных моў;
- дакументы, выдадзеныя кампетэнтнымі органамі замежных дзяржаў (акрамя дакументаў, якія сведчаць асобу грамадзяніна) прымаюцца органамі загса пры ўмове іх легалізацыі або прастаўлення апостыля, калі іншае не вызначана міжнародным дагаворамі Рэспублікі Беларусь, і перакладу на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь, засведчанага натарыяльна.
У адпаведнасці з названымі нормамі перакладу на адну з дзяржаўных моў з натарыяльным засведчаннем падлягае як увесь дакумент, так і частка дакумента (пячаткі, штампы), састаўленныя на замежнай мове.
У якія дзяржаўныя органы трэба звярнуцца для рэгістрацыі смерці? Якія дакументы трэба прадставіць? Хто можа звярнуцца з заявай аб рэгістрацыі смерці? Ці можна зарэгістраваць смерць у выхадны дзень?
Смерць блізкага чалавека заўсёды наступае раптам. Яна не выбірае час, калі ёй наступаць: днём або ноччу, у будні дзень або ў свята. Народная мудрасць гаворыць: гора задужа шырока, каб яго абысці, задужа высока, каб яго пераскочыць, праз гора можна толькі перажыць.
Дзяржаўная рэгістрацыя смерці з'яўляецца абавязковым дзеяннем у выпадку смерці чалавека. Гэта пытанне заўсёды хвалюе сваякоў нябожчыка. Яно становіцца асабліва балючым, калі смерць грамадзяніна наступіла не па месцы яго жыхарства, а ў другім месцы.
У адпаведнасці з артыкулам 219 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і рэгістрацыя смерці праводзіцца органам, які рэгіструе акты грамадзянскага стану (аддзеламі загса або сельскімі (пасялковымі) выканаўчымі камітэтамі):
- па апошнім месцы жыхарства нябожчыка;
- па месцы наступлення смерці;
- па месцы выяўлення нябожчыка;
- па месцы пахавання нябожчыка;
- па месцы знаходжання арганізацыі, якая выдала ўрачэбнае пасведчанне аб смерці (мёртванараджэнні).
Акрамя таго, рэгістрацыя смерці асобы, якая памерла ў час руху (у цягніках, на судах, у самалётах і г.д.), праводзіцца ў бліжэйшым органе загса або ў органе загса па месцы, дзе пражываў нябожчык.
Рэгістрацыя смерці асобы, якая памерла ва ўстанове, якая ажыцяўляе пакаранне ў выглядзе арышту, абмежавання свабоды, пазбаўлення свабоды, пажыццёвага заключэння, або месцы утрымання пад вартай, праводзіцца органам загса па апошнім месцы жыхарства гэтай асобы да яго арышту або ў органе загса па месцы знаходжання гэтае ўстановы.
Рэгістрацыя смерці асобы, асуджанай да смяротнага пакарання смерцю, праводзіцца органам загса па месцы знаходжання суда, які пастанавіў прыгавор, на падставе паведамлення гэтага суда.
Так, напрыклад, грамадзянін памёр у аг. Кваторы Бераставіцкага раёна Гродзенскай вобласці. Зарэгістраваны па месцы жыхарства ў г. Свіслачы Гродзенскай вобласці. Урачэбнае пасведчанне аб смерці выдадзена Ваўкавыскім міжраённым аддзелам Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь па Гродзенскай вобласці. Пахаванне па жаданні сваякоў будзе праводзіцца на могілках у гарадскім пасёлку Вялікая Бераставіца Гродзенскай вобласці.
У гэтай сітуацыі заяўнік мае права, па яго выбары, звярнуцца за рэгістрацыяй смерці або ў Пагранічны сельвыканкам Бераставіцкага раёна (па месцу наступлення смерці), або аддзел загс Свіслацкага райвыканкама Гродзенскай вобласці (па апошняму месцу жыхарства нябожчыка), або ў аддзел загс Ваўкавыскага райвыканкама Гродзенскай вобласці (па месцу знаходжання арганізацыі, якая выдала ўрачэбнае пасведчанне аб смерці), або ў аддзел загс Бераставіцкага райвыканкама Гродзенскай вобласці (па месцу пахавання нябожчыка) пры наяўнасці дадатковага дакумента – даведкі Бераставіцкага раённага ўнітарнага прадпрыемства жыллёва-камунальнай гаспадаркі аб пахаванні на могілках ў гарадскім пасёлку.
Хочацца звярнуць увагу, што калі ўрачэбнае пасведчанне аб смерці выдадзена УАЗ «Бераставіцкая цэнтральная раённая бальніца» або чалавек памёр у гэтай медыцынскай установе, а сам пражываў у адным з населеных пунктаў нашага раёна (або ў другім месцы), то па пытанні рэгістрацыі смерці можна смела звяртацца ў аддзел загс Бераставіцкага райвыканкама. Гэта вельмі зручна, бо і УАЗ «Бераставіцкая цэнтральная раённая бальніца», і аддзел загс, і ўпраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне насельніцтва, дзе афармляецца дапамога на пахаванне, знаходзяцца ў адным населеным пункце. Акрамя таго, рэжым работы аддзела загса вельмі зручны для грамадзян, бо ў аддзеле загса толькі адзін выхадны дзень – нядзеля.
Хочацца звярнуць увагу, што рэжым работы органаў загса вызначаны ў адпаведнасці з патрабаваннямі дзеючага заканадаўства. Такім чынам, рэгістрацыя актаў грамадзянскага стану, у тым ліку і смерці, органамі загса ў выхадныя і святочныя дні не праводзіцца (выключэнне складаюць урачыстая рэгістрацыя заключэння шлюбу, урачыстая рэгістрацыя нараджэнні, урачыстая рэгістрацыя вясельных юбілеяў). Такім чынам, рэгістрацыя смерці аддзелам загса Бераставіцкага райвыканкама ажыццяўляецца толькі ў рамках рабочага часу з панядзелка па суботу, сельскім выканаўчымі камітэтамі раёна – з панядзелка па пятніцу.
Напрыклад, калі чалавек памёр у аг. Конюхі Бераставіцкага раёна, зарэгістраваны ў аг. Гудзевічы Мастоўскага раёна, дзе будзе праведзена яго пахаванне, а зацікаўленыя асобы не паспелі зарэгістраваць смерць у Конюховскім сельвыканкаме Бераставіцкага раёна ў рабочы час у пятніцу, то па пытанні рэгістрацыі смерці можна будзе звярнуцца ў рабочы час у панядзелак або ў Конюховскі сельвыканкам Бераставіцкага раёна (па месцы наступлення смерці), або ў Гудзевіцкі сельвыканкам Мастоўскага раёна (па апошняму месцу жыхарства нябожчыка і месцу пахавання). Пахаванне нябожчыка можна зрабіць без дакументаў органаў загса на падставе ўрачэбнага пасведчання аб смерці.
Для рэгістрацыі смерці ў органы загса прадстаўляюцца наступныя дакументы:
– заява, якая можа быць зроблена як у вуснай, так і ў пісьмовай форме;
– урачэбнае пасведчанне аб смерці або копія рашэння суда, якое ўступіла ў законную сілу, аб устанаўленні факта смерці або абвяшчэнні грамадзяніна нябожчыкам;
– пашпарт або від на жыхарства заяўніка;
– пашпарт памерлага грамадзяніна Рэспублікі Беларусь або замежнага грамадзяніна, або від на жыхарства ў Рэспубліцы Беларусь памерлага замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства, або пасведчанне бежанца.
Калі па якіх-небудзь прычынах дакумент, які сведчыць асобу нябожчыка, не можа быць прадстаўлены, адмовы ў рэгістрацыі смерці ў органе загса не будзе.
У асобых выпадках для рэгістрацыі смерці, акрамя вышэйпералічаных, дадаткова спатрэбяцца такія дакументы:
- дакумент спецыялізаванай арганізацыі, якая ажыццяўляе пахаванне нябожчыка – у выпадку рэгістрацыі смерці па месцы пахавання нябожчыка;
- ваенны білет нябожчыка – у выпадку рэгістрацыі смерці ваеннаслужачых (адсутнасць у памерлага дадзенага дакумента таксама не з'яўляецца падставай для адмовы ў рэгістрацыі смерці).
Хочацца звярнуць увагу, што нярэдкія выпадкі, калі ўрачы хуткай медыцынскай дапамогі канстатуюць факт смерці і выдаюць пасмяротны эпікрыз, а сваякі нябожчыка, мяркуючы, што медыцынскі дакумент ужо ў іх на руках, звяртаюцца ў орган загса для рэгістрацыі смерці. Растлумачваем, што эпікрыз не з'яўляецца дакументам, які пацвярджае факт смерці. У такім выпадку загс вымушаны адмовіць у рэгістрацыі смерці, і чалавеку прыйдзецца з эпікрызам звяртацца ў медыцынскую ўстанову за атрыманнем урачэбнага пасведчання аб смерці.
Калі памёр замежны грамадзянін, пашпарт якога выдадзены на замежнай мове, то для рэгістрацыі яго смерці спатрэбіцца пераклад пашпарта на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь (рускую ці беларускую) з натарыяльна засведчаным подпісам перакладчыка. Такі парадак і для дакумента, які сведчыць асобу заяўніка – замежнага грамадзяніна.
З заявай аб рэгістрацыі смерці ў орган загса могуць звярнуцца сваякі, работнікі арганізацыі, якая ажыццяўляе эксплуатацыю жыллёвага фонда, адміністрацыя арганізацыі аховы здароўя, другой арганізацыі па месцы наступлення смерці або па месцы выяўлення нябожчыка або другой асобай. Такім чынам, не абавязкова ў дзень пахавання браць на сябе клопаты, звязаныя з афармленнем дакументаў аб рэгістрацыі смерці, блізкаму сваяку нябожчыка. Рашэнне гэтых пытанняў можна даручыць любой даверанай асобе.
Смерць павінна быць зарэгістравана не пазней сямі дзён з моманту наступлення смерці або выяўлення нябожчыка. Орган загса рэгіструе смерць у дзень звароту.
Калі па якіх-небудзь прычынах сямідзённы тэрмін будзе прапушчаны, адмовы ў рэгістрацыі смерці ў органе загса не будзе.
Пасля таго, калі на руках акажуцца пасведчанне аб смерці і даведка аб смерці для атрымання дапамогі на пахаванне, трэба звярнуцца за выплатай дапамогі. У выпадку смерці пенсіянера, які атрымлівае пенсію па лініі Міністэрства працы, занятасці і сацыяльнай абароны; беспрацоўнага, які складаецца на ўліку ў кіраванні па працы, занятасці і сацыяльнай абароне; непрацуючага грамадзяніна варта звярнуцца ў упраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па вул. Леніна, 11 у гарадскім пасёлку Вялікая Бераставіца.
Калі памірае чалавек, які на дзень смерці з'яўляецца працуючым, – за выплатай дапамогі трэба звярнуцца па месцы работы нябожчыка.
У ваенкамат за атрыманнем дапамогі на пахаванне звяртаюцца родныя і блізкія памерлага пенсіянера Міністэрства абароны, у міліцыю – пенсіянера МУС.
За рэгістрацыю смерці ў органах загса дзяржаўная пошліна не ўплачваецца.
За які тэрмін можна падаць заяву аб рэгістрацыі заключэння шлюбу?
Заключэнне шлюбу адбываецца ў тэрмін, узгоднены асобамі, якія ўступаюць у шлюб, з органам загса, але не раней чым праз тры дня і не пазней чым праз тры месяца з дня звароту.
Варта адзначыць, што гэта не безумоўнае правіла. У адпаведнасці з ч. 2 арт. 16 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ў выключных выпадках, абумоўленых цяжарнасцю, наяўнасцю агульнага дзіцяці або асобымі абставінамі, шлюб можа быць заключаны да сканчэння трохдзённага тэрміну, у тым ліку ў дзень звароту. Але трэба памятаць, што скарачэнне ўстаноўленага заканадаўствам тэрміну заключэння шлюбу праводзіцца па пісьмовай заяве асоб, якія ўступаюць у шлюб, з дадаткам дакументаў (або іх копій), якія з'яўляюцца падставай для скарачэння дадзенага тэрміну рэгістрацыі заключэння шлюбу.
Ці могуць замежныя грамадзяне зарэгістраваць у загсе Рэспублікі Беларусь шлюб паміж сабой?
Гэта так, але ёсць пэўныя ўмовы. Частка 2 артыкула 229 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ўстанаўлівае:
па-першае, шлюбы паміж замежнымі грамадзянамі, замежнымі грамадзянамі і асобамі без грамадзянства, асобамі без грамадзянства заключаюцца ў Рэспубліцы Беларусь органамі загса ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь;
па-другое, неабходна каб хоць адзін з замежных грамадзян (асоб без грамадзянства) меў дазвол на пастаяннае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь;
па-трэцяе, яны павінны прадставіць дакументы і (або) звесткі, прадугледжаныя заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных працэдурах.
Трэба адзначыць, што ў кожным канкрэтным выпадку гэта могуць быць розныя дакументы, прадугледжаныя заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных працэдурах. Але ў любым выпадку замежным грамадзянам трэба прадставіць дакумент аб адсутнасці зарэгістраванага шлюбу з другой асобай, выдадзены кампетэнтным органам дзяржавы грамадзянскай прыналежнасці замежнага грамадзяніна. Замежныя грамадзяне (асобы без грамадзянства), якія маюць дазвол на пастаяннае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь, прадстаўляюць таксама і дакумент аб адсутнасці зарэгістраванага шлюбу з другой асобай, выдадзены кампетэнтным органам дзяржавы пастаяннага пражывання замежнага грамадзяніна (асобы без грамадзянства).
Хочацца звярнуць увагу, што дакументы, выдадзеныя кампетэнтнымі органамі замежных дзяржаў і выкладзеныя на замежнай мове, прымаюцца органам загса толькі пры ўмове іх перакладу на адну з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь у парадку, устаноўленым заканадаўствам.
Рэгістрацыя заключэння шлюбу замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, не якія валодаюць дзяржаўнымі мовамі Рэспублікі Беларусь, праводзіцца пры ўдзеле перакладчыка, які павінен падцвердзіць свой прафесійны ўзровень адпаведнымі дакументамі (дыплом, копія працоўнай кніжкі, ліст-рэкамендацыя і другія).
Шлюбы паміж асобамі без грамадзянства, не якія маюць дазволу на пастаяннае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь, органамі загса не рэгіструюцца.
Мы вырашылі пажаніцца, але маёй дзяўчыне зараз 17 гадоў, а на момант рэгістрацыі шлюбу ўжо будзе 18. Ці можам мы падаць заяву зараз і ці патрэбны для гэтага дадатковыя дакументы?
У Рэспубліцы Беларусь законам вызначаны адзіны шлюбны ўзрост і для мужчын, і для жанчын - васямнаццаць гадоў. Аднак дасягненне шлюбнага ўзросту патрабуецца не на момант падачы заявы ў орган, які рэгіструе акты грамадзянскага стану, а на момант рэгістрацыі заключэння шлюбу. Таму заява аб рэгістрацыі заключэння шлюбу можа быць прынята і ад асобы, якая дасягае шлюбнага ўзросту і ў дзень рэгістрацыі заключэння шлюбу.
Такім чынам, Вы можаце падаць заяву аб рэгістрацыі заключэння шлюбу да спаўнення нявесце 18 гадоў і пры гэтым дадатковыя дакументы прадстаўляць не трэба. Толькі трэба памятаць, што заключэнне шлюбу адбываецца ў тэрмін не раней чым праз 3 дня і не пазней чым праз тры месяца з дня падачы заявы аб рэгістрацыі заключэння шлюбу.
Ці магу я пры рэгістрацыі нараджэння дзіцяці прысвоіць яму прозвішча бацькі і імя па бацьку, утворанае ад імя бацькі дзіцяці, калі мы з ім не зарэгістравалі шлюб?
Так, можаце, але толькі пры ўмове ўстанаўлення бацькоўства. Пад устанаўленнем бацькоўствам разумеюцца дзеянні, накіраваныя на ўзнікненне прававых адносінаў паміж дзіцём і бацькам, калі бацькі дзіцяці не зарэгістравалі шлюб.
Такім чынам, бацька і маці дзіцяці, якія не зарэгістравалі паміж сабой шлюб на момант нараджэння дзіцяці, маюць права падаць у орган загса па месцы свайго жыхарства (месцы рэгістрацыі) або па месцы рэгістрацыі нараджэння сумесную заяву аб устанаўленні бацькоўства. Трэба адзначыць, што сумесная заява аб устанаўленні бацькоўства можа быць пададзена як пры рэгістрацыі нараджэння дзіцяці, так і пасля рэгістрацыі нараджэння дзіцяці.
У выпадку нараджэння дзіцяці ў бацькоў, якія не знаходзяцца ў шлюбе паміж сабой, і пры адсутнасці сумеснай заявы бацькаў, паходжанне дзіцяці ад канкрэтнай асобы (бацькоўства) устанаўліваецца ў судовым парадку. У дадзеным выпадку рэгістрацыя бацькоўства будзе праводзіцца органам загса па месцы вынясення рашэння суда аб устанаўленні бацькоўства.
Па агульным правіле пры рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства па сумеснай заяве бацькоў абодва бацькі павінны асабіста прыбыць у орган загса для падачы сумеснай заявы і прад'явіць дакументы, вызначаныя Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 красавіка 2010 г. № 200 «Аб адміністрацыйных працэдурах, якія ажыццяўляюцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі па заявах грамадзян».
Калі адзін з бацькоў па важных прычынах не можа асабіста прыбыць для рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства ў орган загса, то яго подпіс на заяве аб рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства можа быць засведчаны ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.
Пры рэгістрацыі ўстанаўлення бацькоўства па сумеснай заяве бацькаў прозвішча дзіцяці надаецца па згодзе бацькаў, а пры адсутнасці згоды – па ўказанні органа апекі і папячыцельства.
Рэгістрацыя ўстанаўлення бацькоўства ў Рэспубліцы Беларусь ажыццяўляецца бясплатна.